Znate li da u mnogim čipsevima ima jako malo krumpira? Primjerice jedan je proizvođač u nastojanju da izbjegne porez na luksuznu robu uveden u V. Britaniji ponudio argument da njihov čips ima tako mali udio krumpira da ovdje nije ni riječ o čipsu od krumpira.

Pa ako nisu izrađeni od krumpira, od čega su to točno? Proces započinje kašom od riže, pšenice, kukuruza i pahuljica od krumpira, koja se preša u određeni oblik. Ova smjesa slična tijestu zatim se zarola, omeđuje kalupom i reže u mašini na vrlo tanke listiće.

Željeni oblici se peku u kipućem ulju, suše, posipaju začinima i umjetnim okusima te pakiraju.

Glavni problem

Najopasniji sastojak čipsa nastaje kao nusproizvod njegove izrade. Akrilamid, kancerogeni i potencijalno neurotoksični spoj, nastaje kad se ugljikohidrati pripremaju na vrlo visokim temperaturama. Čips i pomfrit su posebno opasni jer se pripremaju na temperaturama iznad 100°C.

I dok zdravstveni limit unosa akrilamida u vodi iznosi oko 0,12 mikrograma, u porciji pomfrita ima 60 mikrograma akrilamida, odnosno oko 500 puta više od odobrenog limita.

I čips je pun akrilamida. A razine su tako visoke da je 2005. država Kalifornija tužila proizvođače čipsa jer nisu obavijestili kupce o rizicima koje nose akrilamidi. Na koncu je parnica okončana sporazumno jer je 2008. niz proizvođača čipsa pristao sniziti razinu akrilamida do 2011.

U analizi iz 2005. godine pod nazivom How Potato Chips Stack Up: Levels of Cancer-Causing Acrylamide in Popular Brands of Potato Chips, koju je izdala kalifornijska fundacija Environmental Law Foundation (ELF), pokazalo se da je u čipsu prekoračen limit dozvoljenih akrilamida za najmanje 39 puta, a u nekim slučajevima čak i za 910 puta.

Zbog visoke temperature stvaraju se i neki drugi toksini, kao što su heterociklički amini (HCA), policiklički aromatski hidrokarboni (PAH) te drugi spojevi koji se vremenom nakupljaju i dovode do oksidativnog stresa.